Başlığımız “Google Haritalar’ın olmadığı tek ülke, Kuzey Kore” olsaydı çok da şaşırtıcı gelmezdi, fakat ünlü harita uygulamasında gezinen kullanıcıların da göreceği üzere, evet, kendi topraklarındaki iletişim yolları hakkında bilgiye sahip olmayan ülke Güney Kore.
Google Haritalar, Google’ın 2005 yılında başlattığı ve o zamandan beri yollardaki sürücülere, yayalara ve Güney Kore hükümetine sorarsanız ülkelerin iletişim sistemini öğrenmek isteyen kötü casuslara yardımcı olan bir haritalama hizmetidir.
Kuzey Kore ile Güney Kore arasında uzun süredir devam eden -ve barış imzalanmadığı için resmi olarak savaş sayılan- uzun süreli anlaşmazlığı başka yazılarımızda anlatmıştık ama bu sefer iki kardeş arasındaki husumet internet üzerinden veri koruması konusuyla kendini gösteriyor.
1947 tarihli bir Güney Kore yasası, hükümeti “ülkeyi Kuzey Kore’den korumak için” sert kısıtlamalar getirmeye zorladı ve bu yüzden Arazi, Altyapı ve Ulaştırma Bakanlığı Google’a gerekli ulusal kartografik bilgileri veremedi. Amerikan çokuluslu şirketinin yerini, kartografisi Google Haritalar uygulamasının haritasında gösterilen yerel Güney Koreli şirketler aldı.
Güney Kore Hükümeti, Google’a askeri tesislerin silindiği temel bir harita teklif etti, ancak arama motoru her zaman eksiksiz bir haritacılık talep etmekte. Bunun yanı sıra, 1947 yasası, Güney Kore ulusal coğrafi bilgilerinin diğer ülkelere ihraç edilmesini engellemekte. Bu yasa o zamanlar Kuzey Kore’nin bahsi geçen önemli verileri bir istila planlamak veya saldırılar gerçekleştirmek için kullanabileceği düşünülerek çıkarıldı. Bugün Kuzey Kore’nin toprakları Google Haritalar tarafından haritalanmış durumda ve hiçbir şey olmadı. Gerginlikler oldukça azaldı ve 21. yüzyılda coğrafyayı saklamaya çalışmak da işlevsel sayılmaz. Peki Güney Kore neden coğrafi gizliliğini bu derece korumaya devam ediyor?
Açıklama, neredeyse her zaman olduğu gibi, ekonomi ile ilgili. Makalenin başlığı şaşırttı çünkü Güney Kore gelişmiş dijital sektörü, hızlı interneti ve büyük teknoloji şirketleriyle biliniyor. Bunlardan biri olan Naver, ülkede kartografik bilgi tekelini elinde bulunduruyor. Şirketi kontrol eden aile ile hükümet arasındaki güçlü ilişkinin, şirketin Güney Kore haritalama işindeki başrol konumunu korumasını sağladığını söyleyenler var.
Coğrafi bilgi milyarlarca dolar değeri olan bir şeydir ve Google, Güney Kore’de başka hiçbir ülkede olmayan bir şey ile karşılaştı: ekonomik olarak onunla baş etme kapasitesine sahip bir şirket. Naver harita hizmetini yalnızca Korece sunsa da ülkenin düşük turist profili nedeniyle bu genellikle bir sorun teşkil etmiyor.
İngilizce harita hizmetinin olmaması sorunu, ne zaman Güney Kore’de büyük bir uluslararası etkinlik olsa ve yabancı ziyaretçiler Seul sokaklarında Google Haritalar olmadan gezinmek zorunda kalsalar kendini gösteriyor. Güney Kore’de bir noktadan diğerine nasıl gidileceği hakkında bilgi istediğinizde Google şu mesajı veriyor: “Üzgünüz, ancak oraya arabayla nasıl gideceğinizle ilgili sorgunuz şu anki kapsama alanımızın dışında görünüyor.”
Google Haritalar ve Güney Kore’nin ilginç vakası, özel sektör yasalarının önemini (çünkü Google’ın önündeki engel bir yasa), ulusal güvenliğin günlük hayattaki önemini (çünkü dünyanın geri kalanının Güney Kore hakkında coğrafi verilere sahip olmasının önündeki engel ulusal güvenlik gerekçeleri) ve ayrıca ekonomik çıkarların önemini ortaya koymaktadır (çünkü haritalama işini büyük şirketler istiyor). Yasa, güvenlik ve de çıkarlar, gezegenin geri kalanında normal olan hizmetleri kullanıcının dünyanın belirli bölgelerinde kullanamaması yönünde dayatılıyor.
Vaventura‘da yayınlanan bu metni Müberra Özkan çevirdi. Aylin Şengüldür redakte etti.
Bu metin, Boğaziçi Üniversitesi 2021-2022 eğitim döneminde Dr. Tülay Çağlıtütüncigil tarafından verilen SPA 412 dersi kapsamında çevrilmiştir. Kaynak metinler öğrenciler tarafından seçilerek İspanyolca aslından Türkçeye çevrilmiş, metinlerin ilk revizyonları öğrenciler tarafından yapılmıştır.
