Cardiff Üniversitesi’nden astronom Jane Greaves, 2017 yılında Venüs’ün atmosferinden aldığı verilerde fosfamin buldu. Bilim insanları bu bulgunun Venüs’te yaşam olma ihtimaline işaret ettiğini düşünüyor. Bunun üzerine daha çok veri toplayan ve bunları analiz eden Greaves ve meslektaşları resmi olarak Venüs’ün atmosferinde fosfamin bulunduğunu açıkladılar. Prof. Greaves’in ekibi, Hawaii’deki James Clerk Maxwell teleskopunu kullanarak fosfamini teşhis etti, daha sonra bu bulgu Şili’deki Atacama teleskopuyla doğrulandı.
Nature dergisinde yayımlanan açıklamada, Venüs’ün atmosferinde fosfamin (PH3) bulunduğu, bunun nedeninin ise açıklanamadığı söyleniyor. Fosfamin bir fosfor ve üç hidrojen atomundan oluşan bir molekül. Yeryüzünde fosfamin yaşamla ilişkilendirilir, penguen gibi hayvanların bağırsaklarında yaşayan mikroplar veya bataklık gibi oksijen açısından zengin olmayan çevrelerde görülür. “PH3 bilinmeyen bir fitokimyadan veya jeokimyadan yahut yeryüzünde aynı maddenin biyolojik olarak üretilmesine benzer şekilde yaşamın mevcudiyetinden kaynaklanabilir,” deniliyor resmi açıklamada.
Venüs’e dair bilinenler ve gezegenin koşulları düşünüldüğünde, verilerde teşhis edilen miktarda fosfaminin abiyotik bir biçimde üretilmesini açıklayamıyoruz. Bu yüzden bilim insanları bunun biyotik bir biçimde üretilmiş olma ihtimalini göz önünde bulunduruyor.
Mesela, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT), biyokimyager Dr. William Bains, Venüs’te olması beklenen farklı bileşenlerden çeşitli kombinasyonlar yaparak, volkanların, yıldırımın, hatta meteoritlerin bu miktarda fosfamin üretip üretmeyeceğini inceledi. İncelediği bütün kimyasal tepkilemelerin gözlemlenen düzeyde fosfamin üretemeyecek kadar zayıf olduğunu belirtiyor. Ancak Venüs’te yoğun olarak bulunan sülfürik asit göz önünde bulundurulduğunda, mikropların biyokimyasının dünyaya nazaran oldukça farklı olması veya bir nevi kalkana sahip olmaları gerekiyor.
“Prensipte, daha su-seven bir yaşam formunun sülfürik ait parçacıklarının içinde bir tür koruyucu kalkan geliştirerek gizlenmesi mümkün” diyor. “Teflondan daha sert bir şeyle çevrelenmiş, kendini tamamen kapatmış bakterilerden bahsediyoruz. Bu durumda nasıl besleniyorlar? Nasıl gaz değiş tokuşu yapıyorlar? Bu tam bir paradoks” diyor.
Bunun Venüs’te yaşamın olduğunu kanıtladığından şüphe duyan bazı araştırmacılar ise gazın bilinmeyen atmosferik veya jeolojik süreçlerden kaynaklanabileceğini öne sürüyor.
Son zamanlarda araştırmalar daha çok Mars’a odaklanmışken, gezegen bilimci Sarah Steward Johnson’un dediği gibi NASA uzun bir zamandır Venüs’ü ihmal etmişti. Bu bulgunun ardından Venüs’ün atmosferinin daha çok araştırılması bekleniyor.