Londra King’s College ve Cambridge Üniversitesi’nden bilim insanlarının gerçekleştirdiği bir araştırmaya göre, otistiklerde beyin hücreleri, doğum- öncesi diğer insanlara nazaran farklı gelişim göstermeye başlıyor.
Bu yeni araştırmaya göre, otizm en az 18 aya kadar teşhis edilemese de beyin hücrelerinin çok erken dönemde gelişimine bakılarak otizmin izleri tespit edilebiliyor. Atipik beyin gelişimi, bu araştırmaya göre, beynin sinir hücrelerinde çok erken bir dönemde başlıyor.
Biological Psychiatry dergisinde yayımlanan araştırmada, “ilk yıllarda beynin gelişimini modellemek için uyarılmış pluripotent kök hücreleri [iPSC] kullanıldı. Bulgular, otistiklerde beyin hücrelerinin gelişiminde farklar görüldüğünü gösterdi.”
Araştırmacılar, dokuz otistik, 6 tipik insandan saç örnekleri aldı. Bu saç hücrelerinden elde edilen uyarılmış pluripotent kök hücrelerini [iPSC], sinir hücrelerine -korteks veya orta beyin bölgelerinde bulunan sinir hücrelerine benzer- çeviren araştırmacılar, beynin erken gelişim dönemini gözlemleyecek bir ortam oluşturdu.
iPSC’ler ait oldukları kişinin genetik kimliğini muhafaza ederler ve herhangi bir aşamada rahimdeymişçesine sıfırdan gelişim gösterebilirler, bu yüzden beyin gelişimini incelemek için iyi araçlardır. Saçtan alınan iPSC’ler kullanılarak yapılan araştırmada, çeşitli aşamalarda gelişmekte olan hücrelerin görünüşleri incelendi ve RNA’larının dizilimi gerçekleştirildi.
Cambridge Otizm Araştırma Merkezi’nde ve King’s College Temel ve Klinik Sinirbilimleri Bölümünde çalışan Dr. Dwaipayan Adhya, “Saç örneklerinden iPSCs’ler almak otistiklerde yaşamın ilk evrelerinde beyin gelişimini incelemenin en etik yolu. Hayvanlar üzerinde deney yapmak durumunda kalmıyoruz böylece, invazif bir uygulama değil, kişiden saç teli veya deri örneği almak yeterli oluyor,” diyor.
Dokuzuncu günde otistik olmayan insanlardan alınan sinir hücreleri ‘çiçeksi’ bir görünüm gösterdi. Bu şekil, sinir hücrelerinin normal gelişim gösterdiğine işaret eder. Ancak otistik kişilerden alınan sinir hücreleri ya daha ufak çiçeksi şekiller gösterdi ya da hiç bu şekli almadı. Mühim gelişimsel genler de otistiklerin hücrelerinde daha az ifade edildi. 21. ve 35. günlerde ise bu iki grup arasında hücreler pek çok açıdan ciddi farklar gösterdi. Bu da her iki grupta kortekste sinir hücrelerinin yapısının farklı olduğunu öne sürüyor.
Dr. John Krystal, “sinir hücrelerinde yaşanan bu farklılaşmanın yaşamın çok erken döneminde ortaya çıktığı görülüyor” diyor.
Kortikal sinir hücrelerinde görülen bu farklara karşın, otizmle ilişkili olmayan orta beyin bölgelerinde tipik ve otistik insanlar arasında kayda değer farklar görülmedi.
“iPSC’ler sayesinde, otistik kişilerle tipik olanların sinir hücrelerinde meydana gelen hücre gelişimi ve gen güzergahları arasındaki farkları daha kesin bir biçimde inceleyebiliyoruz. Bu bulguların, beyin gelişiminde görülen bu çeşitliliği anlamamıza yardımcı olacağını umuyoruz,” diyor Dr. Deepak Srivastava.