Homo sapiens’in dil kullanmaya başlamasının evrimin muazzam momentlerinden biri olduğunu biliyoruz. Ancak bunun tam olarak ne şekilde evrildiği henüz net değil. İnsanlar ve primatlar üzerine beyin görüntüleme teknolojisi vasıtasıyla yapılan taramalar bu gizemi çözmemizi sağlayabilir. Newcastle Üniversitesi’nde gerçekleştirilen bir araştırmaya göre dil kullanımının biyolojik temeli 25 milyon yıl önce uzak atalarımızdan birinde ortaya çıkmış olabilir.
İnsanda dil kullanımında mühim bir role sahip olan arcuate fasciculus’un – arka temporal ve alt frontal bölgeleri birbirine bağlar- primatlarda işitme sisteminde bir prototipi mevcut, bu da dilin gelişiminin filogenetik kökeninin sandığımızdan daha eski olduğunu gösteriyor.
Bilim insanları, dilin insan beynindeki kökeninin sandığımızdan daha eski olduğunu keşfetti. Daha öncesinde, insan beyninde dil kullanımıyla bağlantılı sinir yollarının aşağı yukarı beş milyon yıl önce ortaya çıktığı düşünülüyordu. Ancak insanlarda ve primatlarda işitsel bölgelerle beyindeki sinir yolları arasındaki ilişkiye dair bir araştırmadan elde edilen yeni bulgulara göre en az yirmi milyon yıl önce, insan beyninde dil kullanımıyla bağlantılı sinir yolları ortaya çıkmaya başladı.
Nature dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, insanda dil kullanımında mühim bir role sahip olan arcuate fasciculus’un – arka temporal ve alt frontal bölgeleri birbirine bağlar- primatlarda işitme sisteminde bir prototipi mevcut, bu da dilin gelişiminin filogenetik kökeninin sandığımızdan daha eski olduğunu gösteriyor.
Newcastle Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Chris Petrov, “uzun zaman önce ortadan kaybolmuş atalarımızdan birine ait bir fosili bulmak gibi bir şey bu,” diyor. “[Dilin] kökeninin daha eski olabileceğini görmek de heyecan verici”.
“İnsanda dil kullanımına ilişkin sinir yolunun evrimsel temelinin insan-olmayan primatların işitme sistemleri olduğunu öngörmüştük ama bundan emin olamıyorduk”.
Avrupalı ve ABD’li araştırmacılardan oluşan bir ekip, insanların ve diğer primatların işitsel bölgeleriyle beyindeki sinir yollarını incelemek üzere beyin görüntülerini taradı.
“İnsanda dil kullanımına ilişkin sinir yolunun evrimsel temelinin insan-olmayan primatların işitme sistemleri olduğunu öngörmüştük ama bundan emin olamıyorduk. İnsan-olmayan primatların işitme sistemlerinde gözlerimizin önünde buna benzer bir sinir yolunun bulunduğunu görmenin bizleri hayretler içinde bıraktığını kabul etmem gerek”.
Araştırma, insanda dil kullanımına ilişkin sinir yolunun muazzam dönüşümünü de gözler önüne seriyor. Bu noktada insana mahsus fark da bulundu: bu sinir yolunun sol kısmı insanda daha güçlüydü, sağ kısmı ise evrimsel olarak işitme prototipinden ayrılarak beynin işitsel-olmayan kısımlarını da içeriyordu. Bunun insanda konuşma yetisinin gelişmesine sebebiyet vermiş olabileceği düşünülüyor.
Ana Görsel: arcuate fasciculus.