Çin’de bulunan 146.000 yıllık devasa bir kafatasının yeni bir insansı türü olduğu düşünülüyor. Büyük bir kafası, büyük kaş sırtı, derin göz çukurları ve bombeli bir burnu olan kafatasının Çin’de 85 yıl boyunca terk edilmiş bir kuyuda bulunduğu ifade edildi. Araştırmacılar bu yeni insansı türüne Homo longi adını verdi, bulunan kafatasının sahibine ise Çin’de bulunduğu yere yakın bir nehirden ilhamla “Ejderha Adam” dendi.
Araştırma ekibi, Neandertallerin değil Homo longi’nin homo sapiens’e en yakın soyu tükenmiş insansı türü olduğunu düşünüyor. Bu bilginin doğrulanması halinde homo sapiens’in kökenine dair bulunan fosillerden ve kadim DNA’nın incelenmesinden elde edilen bilgilerimizi gözden geçirmemiz gerekecek.
1933 yılında Harnin şehrinde köprü inşaatında çalışan bir işçi ilk olarak bu kafatasını keşfetti. Bundan dört yıl kadar önce araştırmacılar insana benzer bir kafatası daha bulmuş ve adını Pekin Adamı koymuştu. Bu kafatasının Asyalıların evrimsel kökenine dair ipuçları taşıdığı düşünüldü. O dönem kuzey Çin, Japonya işgali altında olduğundan işçi mühim bir bilimsel bulgu olduğunu anladığını kafatasını saklamaya karar verdi. 2018’de ölümünden hemen önce işçi ailesine bulduğu fosilden bahsetti. Aile üyeleri fosili saklı olduğu kuyudan çıkardı ve Hebei GEO Üniversitesi’nin Jeoloji Müzesi’ne bağışladı.
Haziran 2021’de bu kafatası üzerine yayınlanan makalelerde, Homo longi’nin oldukça büyük bir yetişkin olduğu belirtildi. Fosilin kafatası oldukça büyük ve beyninin boyutları modern insanınkine yakın.
Araştırmacılar Ejderha Adamın anatomik özelliklerini daha önce bilinen hiçbir insansı ile eşleştiremedi.
Bu konuda yayımlanan üç makalenin ikisinin yazarı olan Londra Doğa Tarihi Müzesi’nde çalışan paleoantropolog Christopher Stringer, “Farklı bir tür olduğu belli” diyor. Fosilin kimyasal bileşimini inceleyen bilim insanları Ejderha Adamın en az 146.000 yıl yaşında olduğunu düşünüyor.
Günümüzde dünya üzerinde sadece Homo Sapiens kalmış olsa da Ejderha Adamın döneminde homo erectus, homo naledi, homo floresiensis ve homo luzonensis de dahil olmak üzere farklı insansı türleri bir arada yaşıyordu.
Elimizde bulunan en eski homo sapiens fosilleri de bu zamandan kalma. Ejderha Adamın yaşadığı dönemde Neandertaller Avrupa’dan Asya’nın ortalarına kadar geniş bir coğrafyada yaşıyordu. Yakın zamanda yine bu dönemden kalma Denisovan adı verilen bir insansı türü daha keşfedilmişti. Denisovanların Tibet’ten gelmiş olabileceğini öne süren 160.000 yıllık bir fosil üzerine 2019 yılında yapılan araştırmalarda, fosilin çenesinden alınan proteinlerin moleküler yapısının Denisovan türüne ait olduğu görülmüştü. Bu kanıt ve elimizdeki fosillere dair bilgiler bir araya geldiğinde, homo sapiens, Neandertal ve Denisovan’ın ortak atasının 600.000 yıl önce yaşadığı ortaya çıkarıldı. Homo Sapiens ve akabinde 400.000 yıl sonra Neandertaller ve Denisovanlar bu türden ayrışarak kendi türlerini oluşturdu, dolayısıyla türümüz olan homo sapiens’in en yakın insansı akrabaları Neandertaller ve Denisovanlar. Onların modern insanların atalarıyla çiftleştiği ve bizlerin de hala onlardan bir parça DNA taşıdığımız biliniyor. Ancak modern insanların atalarına dair hala bilmediğimiz pek çok şey var. Bilhassa son zamanlarda Doğu Asya’da bulunan fosiller, hem türümüze benzeyen hem de başka bir insansı ailesine mensup olabilecek özellikler gösteriyor. Homo longi’nin işte bu alanda bizi bilgilendireceği umuluyor.
Homo longi’yi inceleyen araştırmacılar onu 54 insansı fosili ile karşılaştırdı. Fosilin Denisovan olarak teşhis edilen Tibet’te bulunan fosilin soyundan geldiği görüldü. Ayrıca 1978 yılında Çin’de bulunan 200.000 yıl öncesine ait başka bir kafatasının (Dali) bir parçasına daha da fazla benzerlik gösterdi. Dali fosilinin hangi türe ait olduğuna dair spekülasyonlar sürüyor. Ejderha Adama ilişkin makalelerin yazarları; Ejderha Adamın, Tibet’te bulunan çene kemiğinin ve Dali kafatasının aynı türe mensup olduğunu, bu türün de homo sapiens’e en yakın insansı türü olduğunu öne sürüyor. Homo longi’nin aynı zamanda homo sapiens’e de benzeyen özellikleri var. “Genelde Neandertallerin türümüzün en yakın akrabası olan tükenmiş bir soya mensup olduğuna inanılır. Ancak bizim keşfimiz Homo longi’yi de içeren yeni bir insansı soyunun homo sapiens’e en yakın tür olduğunu öne sürüyor,” diyor makalelerin yazarlarından biri olan Xijun Ni.
Ejderha adamın, Dali’de bulunan fosille birlikte homo daliensis olarak mı yoksa Denisovan olarak mı anılacağı paleoantropologları tartışmalara sürükledi. Ancak Ejderha Adamın Denisovan olarak sınıflandırılması da başka sorunlar doğuruyor. Zira Denisovanların DNA’sı ona en yakın türün Neandertaller olduğunu açıkça gösteriyor. Ancak DNA’dan ziyade fosil anatomisine dayanan bu yeni araştırmada, Homo longi ve Homo sapiens’in birbirine Neandertallerden daha yakın olduğu görülüyor. Toronto Üniversitesi’nde paleoantropolog olarak çalışan Bence Viola “Bence bu durumda genetik veriler morfolojik verilerden daha güvenilir,” diyor. “Bir şeylerin tutmadığı ortada ama önemli olan Doğa Asya’da üçüncü bir insan soyunun olduğunun görülmesi,” diyor Dr. Stringer. Ejderha Adamdan alınan DNA üzerine yapılacak araştırmalar bu gizemin çözülmesini sağlayabilir.