Son günlerde seks robotlarının online mecralarda reklamlarının yapılmaya başlandığını gördük. ABD merkezli Realrobitix Harmony isimli robotunu 8000 ila 10.000 dolar arasında bir ücret karşılığı piyasaya süreceğini duyurdu.
Son günlerde yapay zekanın hayatın her alanında yaratabileceği olumlu, olumsuz etkiler konuşuluyor. Kimileri emek piyasasında belli işleri yapay zekanın devralacağını, bunun istihdamda sorunlara yol açacağını öne sürüyor. Öte yandan yapay zekanın yeni istihdam alanları yaratacağını öne sürenler de mevcut. 18 ila 24 yaş arası çalışanların % 37’sinin yeni teknolojiler yüzünden işinden olmaktan korktuğu belirtiliyor. Perakende, iş ve lojistik, otomotiv, pazarlama ve reklam endüstrilerinde bu korkunun daha fazla olduğu görülüyor. Gerçekten de otomotiv sektöründe, insansız araçların yakın bir zamanda kullanıma sunulacağı biliniyor. Amazon 2019’un başında insansız aracı Aurora üzerine çalışmaları başlattı. Waymo, Daimler, GM, Zoox gibi girişimler, çoğu tamamen elektrikli insansız taksilerin lansmanını yaptı veya yapmayı planlıyor. Lojistik sektöründe kullanılmak üzere insansız kamyonların test sürüşlerinin başlaması, bu alanda çalışanlar için ayrıca endişe verici. 2018 yılında yayımlanan bir raporda, Berkeley Emek Araştırmaları ve Eğitim Merkezi ve Working Partnership USA kuruluş, bu araçların 294.000 uzun mesafe sürücünün işinden olmasına neden olabileceğini belirtti. Emek piyasasına dair bütün bu kaygıların yanı sıra, gündelik yaşamda pek çok alanda robotların kullanılması etik soruları da beraberinde getiriyor. Seks robotları bu alanlardan biri.
Yapay zeka araştırmacısı David Levy, 2007 yılında yazdığı “Robotlarla Aşk ve Seks” isimli kitabında 2050 yılına gelindiğinde insanların robotlarla birlikte olacağını, onlara aşık olacağını, hatta onlarla evleneceğini iddia ediyor.
Seks robotları
Son günlerde seks robotlarının online mecralarda reklamlarının yapılmaya başlandığını gördük. ABD merkezli Realrobitix Harmony isimli robotunu 8000 ila 10.000 dolar arasında bir ücret karşılığı piyasaya süreceğini duyurdu. Şirketin CEO’su Matt McMullen Harmony’nin sahibiyle ilişki kurmasını sağlayacak yapay zekâ kurulumu olduğunu ifade etti. Synthea Amatus, Abyss Creations gibi şirketler de bu piyasada. Seks robotlarının pek çok alanda faydalı olabileceği düşünülüyor. İlk olarak, seks endüstrisinde kadın ticaretine bir çözüm olacağı iddia ediliyor. Bunun yanı sıra cinsel yolla bulaşan hastalıklara da mâni olabilecekleri öngörülüyor.
Duke Üniversitesi’nden Christine Hendren, BBC habere verdiği röportajda, “bazı robotlar itiraz etmeye, tecavüz sahnesi oynamaya programlanıyor. Bazıları çocuk gibi görünecek şekilde tasarlanmış. Bunlardan birinin Japonya’daki tasarımcılarından biri pedofil olduğunu ifade etti. Bu aletin gerçek bir çocuğu incitmesine mâni olacağını söylüyor,” diyor.
Ancak bilim insanlarının seks robotlarının piyasaya sürülmesine dair çekinceleri ve uyarıları var. Duke Üniversitesi’nden Christine Hendren, BBC habere verdiği röportajda “Bazı robotlar itiraz etmeye, tecavüz sahnesi oynamaya programlanıyor. Bazıları çocuk gibi görünecek şekilde tasarlanmış. Bunlardan birinin Japonya’daki tasarımcılarından biri pedofil olduğunu ifade etti. Bu aletin gerçek bir çocuğu incitmesine mâni olacağını söylüyor,” diyor. Leicester’de De Monfort Üniversitesi’nde çalışan bir robot etiği uzmanı olan Kathleen Richardson ise “Bu şirketlere sizlere ‘arkadaşınız mı yok? Partneriniz mi yok? Sorun değil, sizlere robot kız arkadaş yaptık diyorlar. Oysa partnerinizle ilişkiniz yakınlık, bağ gerektirir, karşılıklıdır. Bunları makinelerle yapamazsınız”, diyor.
Bu konuda Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar dergisinde bir makalesi yer alan Ümit Morsünbül ise zihin sağlığı uzmanlarının robot sektöründeki bu gelişmeleri çok dikkatle izlemesi gerektiğini öne sürüyor. İnternet bağımlılığı gibi robot bağımlılığı, robot takıntısı gibi kavramların yakın bir zamanda gündem olabileceğini ekleyen Morsünbül insanlarla seks robotları arasındaki ilişkinin, Hooman Samani tarafından “lovotics” (Aşk + Robotik) kavramıyla ifade edildiğini belirtiyor. Buna göre sektörde insanlara âşık olabilen robotlar üzerine çalışılıyor. Sevginin fizyolojik temellerini içeren suni endokrin sistemi, sevginin psikolojik temelini oluşturan olasılığa dayalı tertip ve insan duygularını temel alan duygulanımsal hal geçişlerinin robotların insanlara sevgi gösterebilmesinin temeli olduğu düşünülüyor. Robotlarda sevginin fizyolojik birimleri dopamin, serotonin, endorfin, oksitosin gibi sentetik hormanlardan ibaret. Yine sentetik melatonin efinefrin, oreksin ve leptin gibi hormonlar da robotta kan basıncı, vücut ısısı ve arzusu uyandırmak için kullanılıyor. Olasılığa dayalı sevgi bağlantıları, insanlarla robotlar arasında sevgiye dair mümkün parametreleri hesaplıyor.
Çocuk görünümlü “pedobotlar”
Xanthe Mallett, pedofillerde bazen çocuklara yönelik arzunun tatmin edildikçe daha fazlasına yönelik olarak artabileceğine dikkat çekiyor. Pedabotlarda pekâlâ bu artışa sebebiyet verebilir. Mallett, ne şekilde olursa olsun çocukların cinsel nesne olarak sunulmasının kimi pedofil vakalarına onlara dönük arzuyu artıracağını, çocukları da daha çok risk altına sokacağını düşünüyor.
Çocuk gibi görünen ve “pedobot” adı verilen robotlar ise daha bile tartışmalı bir alan. Bu robotların pedofillerin gerçek çocuklara yönelmesini önleyebileceği fikri konusunda henüz elimizde yeterince veri yok. Newsweek’in haberine göre, bu iddiaları araştıran Cox-George ve Bewley pedobotların böylesi bir fayda sağlayacığına dair ilk elden veri olmadığını düşünüyor. Ayrıca onlara göre bu piyasada seks robotu kullanımı zaten terapötik amaçlı olmayacak. Makaleyi kaleme alan, cinsel istismar vakaları üzerine deneyim sahibi adli tıp antropoloğu Xanthe Mallett, pedofillerde bazen çocuklara yönelik arzunun tatmin edildikçe daha fazlasına yönelik olarak artabileceğine dikkat çekiyor. Pedabotlarda pekâlâ bu artışa sebebiyet verebilir. Mallett, ne şekilde olursa olsun çocukların cinsel nesne olarak sunulmasının kimi pedofil vakalarında onlara dönük arzuyu artıracağını, çocukları da daha çok risk altına sokacağını düşünüyor.
Ümit Morsünbül’e göre insanların neden robotlarla birlikte olmak isteyebileceği sorusunun cevabı cinsel uyarılma ve cinsel fanteziler. Ayrıca internet bağımlılığında olduğu gibi sosyal yetilerin olmayışı, yalnızlık, yetersizlik gibi durumların da buna katkıda bulunabileceğini ekliyor.
Fotoğraf: “Sex Life of Robots” | Michael Sullivan